Stress heeft te maken met de hoeveelheid spanning die je in je leven ervaart. Het kan je een tijdelijke boost geven of slapeloze nachten veroorzaken. Zo vindt de één het geweldig om een presentatie te geven, terwijl de ander bij die gedachte al begint te zweten. Maar te veel stress in je leven kan ervoor zorgen dat je niet goed meer functioneert en diverse klachten ontwikkelt. Hoe kun je dat voorkomen? Hoe kun je de hoeveelheid stress in je leven verminderen zodat het niet leidt tot een burn-out? Positieve stress en negatieve stress Er zijn 2 vormen van stress te onderscheiden: eustress en distress. Hoe je een gebeurtenis beoordeelt en hoe je erop reageert, bepaalt of een gebeurtenis leidt tot eustress of distress. Eustress is van korte duur en is een stressfactor die je positief beoordeelt (denk aan een sportprestatie of een sollicitatiegesprek). Je lichaam maakt stresshormonen (adrenaline, noradrenaline en cortisol) aan en helpt je om in een flow te komen. Je kunt tijdelijk meer aan. Dit heeft een positief effect op je gezondheid.
Distress is een niet geplande vorm van stress. Het gaat om een stressfactor die je moeilijk kunt hanteren. Je ervaart weinig controle over de situatie of voelt je niet in staat om de stressfactor aan te pakken. Na deze gebeurtenis heeft je lichaam langer de tijd nodig om te herstellen. Normaal gesproken past ons lichaam zich aan om de interne balans veilig te stellen maar als zulke stressvolle omstandigheden zich blijven voordoen, kun je uit balans raken. Distress heeft op lange termijn negatieve gevolgen voor ons lichaam (denk aan hoge bloeddruk, maagzweren, burn-out). Soms treden eustress en distress samen op. Je hebt een nieuwe baan waar je blij van wordt, maar die nieuwe baan kan ook spanning en onrust met zich meebrengen. Wanneer je te lang of te vaak aan negatieve stress wordt blootgesteld, dan raakt de productie van cortisol in de war. De cortisolwaarde in je lichaam blijft dan hoog. Het gevolg is dat je lichaam reageert alsof het constant in een crisissituatie verkeert. Je kunt je overspoeld voelen door stress, angst en onrust. Burn-out Een burn-out is het resultaat van chronische stress. De klachten bestaan vaak langer dan 6 maanden. Je voelt je opgebrand en emotioneel uitgeput.
Het voelt alsof je nergens meer energie voor hebt. Bij een burn-out is het zenuwnetwerk in je hersenen ontregeld. Het gevolg van te lang gasgeven, je hebt de stresssignalen van je lichaam genegeerd. Ontspannen lukt niet meer. Het herstel bij een burn-out duurt lang. De burn-out is een uitnodiging om je leven anders aan te pakken.
Het echte probleem is niet de stress maar hoe we met de stress omgaan. Allereerst is het belangrijk om op je eigen stresssignalen te letten. Onderzoek voor jezelf wat jouw stresssignalen zijn. Voel je je moe? Prikkelbaar? Ongemotiveerd? Slaap je slecht? Pieker je veel? Ben je meer gaan drinken/roken? Je lichaam geeft je precies aan hoe het gaat. Luister eens met een open houding naar je lichaam. Het lichaam is als een kompas, het weet precies wat het nodig heeft.
Ga voor jezelf op onderzoek uit. Waar liggen je knelpunten? Is de werkdruk te hoog? Voel je je gewaardeerd op werk? Hoe gaat het thuis? Hoe is je relatie? Voel je je gewaardeerd in je privé situatie? Dit alles geeft informatie over wat mogelijk tot stress heeft geleid en wat aanpassing of verandering nodig heeft.
Hoe ga je met problemen en stress om? Hoe heb je van huis uit geleerd om met problemen om te gaan? Hoe ga je nu met problemen om? Ga je een problematische situatie direct te lijf of vermijd je de situatie liever? Hoe zou je met je problemen om willen gaan?
Hoe flexibel ben je? Kun je omgaan met onverwachte gebeurtenissen of raak je makkelijk uit het veld geslagen? Voel je genoeg zelfvertrouwen om je persoonlijke problemen aan te pakken? Bij welke aanpak heb je nu het meeste baat? Welke problemen zou je nu aan willen pakken?
STRESS VERMINDEREN
Wees mild en zacht voor jezelf. Perfectionisme ligt ten grondslag aan spanningsklachten. Praat tegen jezelf als tegen een goede vriendin.
Ken je eigen grenzen en let op je eigen grenzen. Dit is één van de belangrijkste oorzaken van een burn-out!
Weet dat je zelf verantwoordelijk bent voor je eigen toekomst en je eigen geluk.
Wees jezelf. Ontwikkel jouw natuurlijke talenten op een manier die past bij je persoonlijkheid.
Waar droom je van? Zou je die dromen om kunnen zetten naar concrete doelen?
Past je huidige werk, je leefstijl of je woonomgeving nog bij je persoonlijkheid en je wensen? Zo niet, hoe kun je dit veranderen?
Accepteer onvermijdbare negatieve invloeden en omstandigheden. Zoek naar een manier die bij je past om hiermee om te gaan.
Focus op wat je wilt bereiken.
Doe een dagelijkse meditatie (voor inspiratie kun je meedoen met onze themadagen. Zie data op de website).
Let op je ademhaling, adem naar je buik (om het makkelijker te maken kun je je hand op je buik plaatsen en naar je hand ademen).
Waar ontspan je van? Ga dit meer doen!
Het is handig om goed te plannen. Plan je dag vooruit. Beter voorbereid zijn zorgt voor minder stress.
Probeer zaken niet uit te stellen. Je creëert hierdoor extra stress naarmate je deadline nadert.
Verander je leefgewoonten: eet gezond, drink voldoende water, creëer regelmaat: ga op vaste tijden naar bed.
Activeer jezelf en zoek een sport/activiteit die bij je past.
Werk aan je self-efficacy, het geloof in eigen kunnen. Je kunt meer dan je zelf denkt!
Neem niet te veel hooi op je vork. Wees realistisch in wat je wel en niet aan kunt. Wat je wel en niet af krijgt. Er zitten maar 24 uur in een dag. Vind de balans die bij je past qua werk en privé.
Houd bij waar je blij van wordt! Schrijf elke avond op waar je die dag blij van bent geworden en/of waar je dankbaar voor bent geweest. Dat kan een onverwacht zonnetje zijn geweest, een mooi boek, iets wat goed is gegaan enz.
Zoek hulp bij langdurige stress of problemen. Je hoeft het niet alleen te doen.
Heb je behoefte aan een coachingtraject? Wij helpen je graag.